دیابت ،دیابت بارداری،دیابت چیست،دیابت نوع دو،دیابت بی مزه،دیابت
نوع یک،دیابت و روزه داری،دیابت نوع ۱،دیابت شیرین،دیابت کودکان،دیابت
بارداری و رژیم غذایی،دیابت بارداری در ماه آخر،دیابت بارداری+درمان،دیابت
بارداری و تغذیه،دیابت بارداری بعد از زایمان،دیابت بارداری و زایمان طبیعی،دیابت بارداری و تزریق انسولین
همانطور که
می دانید دیابت یا بیماری قند (یا Diabetes Mellitus), یک اختلال سوخت و
سازی (متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین
در بدن از بین می‌رود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین
انسولین تولیدی نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین
پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است. بیماری قند دو نوع اصلی دارد. در دیابت نوع یک، تخریب سلولهای بتا در پانکراس
منجر به نقص تولید انسولین میشود و در نوع دو، مقاومت پیش رونده بدن به
انسولین وجود دارد که در نهایت ممکن است به تخریب سلولهای بتای پانکراس و
نقص کامل تولید انسولین منجر شود. در دیابت نوع دو مشخص است که عوامل
ژنتیکی، چاقی و کم‌تحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد دارند. در این مطلب از سایت جسارت می خواهیم در مورد دیابت صحبت کنیم.امیدواریم این مطلب مورد توجه شما عزیزان را جلب کند.
بیماری قند
که متاسفانه بسیاری را به خود مبتلا کرده است یک نوع اختلال متابولیک و
سوخت و سازی در بدن است که به واسطه آن توانایی تولید انسولین در بدن از
بین می رود یا برعکس مقاومت در برابر انسولین در بدن ایجاد می شود در نتیجه
انسولین تولیدی نمی تواند عملکرد نرمال خود را انجام دهد. در بیماری قند ،
سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می یابد به
همین دلیل میزان قند خون افزایش یافته که به آن هایپرگلیسمی می گویند. با
افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد عوارض میکروواسکولار بیماری
قند یا تخریب رگ های بسیار ریز در بدن ایجاد می شوند که می توانند اعضای
مختلف بدن همچون کلیه، چشم و اعصاب و قلب را درگیر کنند.
در بیماری
قند، سرعت و توانایی بدن در استفاده و سوخت و ساز کامل گلوکز کاهش می‌یابد
از این‌رو میزان قند خون افزایش یافته که به‌آن هایپرگلیسمی می‌گویند. وقتی
این افزایش قند در دراز مدت در بدن وجود داشته باشد، سبب تخریب رگ‌های
بسیار ریز در بدن میشود که میتواند اعضای مختلف بدن همچون کلیه، چشم و
اعصاب را درگیر کند. همچنین بیماری قند با افزایش ریسک بیماری‌های قلبی
عروقی ارتباط مستقیمی دارد؛ لذا غربالگری و تشخیص زودرس این بیماری در
افراد با ریسک بالا میتواند در پیشگیری از این عوارض مؤثر باشد. تشخیص و
همچنین غربالگری بیماری قند با انجام آزمایش قند خون میسر است.
هر نوع
افزایش گلوکز خون در طی بارداری که به حد بالا ۵–۱۰٪ جمعیت برسد دیابت
بارداری خوانده میشود. مشخص شده‌است که بارداری خود میتواند یکی از عوامل
ایجادکننده دیابت باشد. این اثر با افزایش مقاومت بدن به انسولین و افزایش
انسولین برای جبران این مشکل ایجاد میشود. حاملگی میتواند حتی نواقص
خفیف ترشح انسولین را آشکار کند، این منجر به ایجاد عدم تحمل به گلوکز و
بیماری قند بارداری میشود. از طرفی بعضی از افراد که از قبل دچار اختلال
خفیف قند خون هستند با آزمایشهای غربالگری در طی بارداری تحت این گروه
طبقه‌بندی میشوند. دیابت بارداری ۳–۸٪ از بارداری‌ها را درگیر میکند و
همچنین یکی از عوامل خطر برای نتایج بد بارداری است. همچنین این وضعیت
مستقلاً میتواند باعث ایجاد دیابت نوع ۲ شود. تحقیقات نشان داده‌اند که
۵۰٪ از این زنان طی ۲۰–۳۰ سال بعد دچار دیابت خواهند شد. در سال‌های اخیر
افزایش میزان ابتلا به دیابت بارداری مشاهده شده‌است. فاکتورهای ایجادکننده
متعددی برای این افزایش مطرح شده‌اند. شامل شیوع بالای چاقی در جوانان،
بهبود بقای کودکان مؤنثی که وزن تولدشان در دو انتهای طیف وزن طبیعی تولد
است. در بزرگسالی این کودکان دچار اختلال در عملکرد انسولین یا توانایی
ترشح انسولین هستند که میتواند آنها را مستعد ابتلا به دیابت بارداری
کند. دیابت بارداری میتواند منجر به عوارض جدی و گسترده برای مادر و نوزاد
شود. این عوارض را می‌توان با تشخیص و درمان مناسب کاهش داد، زنان دارای
ریسک بالای ابتلا با آزمون ۷۵ گرمی تحمل گلوکز(OGTT) در اولین ویزیت بعد از
بارداری آزمایش میشوند و آزمایش مجددی نیز در ۲۴ تا ۲۸ هفتگی بارداری
انجام میشود. درمان دیابت بارداری در ابتدا با رژیم غذایی و فعالیت بدنی
است و در صورت عدم پاسخ برای کنترل قند از درمان با انسولین استفاده
میشود. این زنان پس از اتمام بارداری هم به‌طور منظم مورد آزمایش قرار
می‌گیرند.
در مراحل
ابتدایی ممکن است بیماری قند بدون علامت باشد. بسیاری از بیماران به‌طور
اتفاقی در یک آزمایش یا در حین غربالگری شناسایی میشوند. با بالاتر رفتن
قند خون، خستگی
و تاری دید از علایم اولیه شایع بیماری قند است. بسیاری از بیماران در
هنگام تشخیص بیماری چندین سال بیماری قند داشته‌اند و حتی دچار استرس و افسردگی، احتمال سکته مغزی و مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی را در بیماران مبتلا به بیماری قند بیش از دو برابر افزایش میدهد.
هنگام بروز
این تغییرات فرد متوجه قسمت‌هایی تیره و ضخیم‌تر روی پوستش میشود و
لکه‌های زبر و مخملی روی سطح پوست به‌خصوص در نواحی چین‌خوردگی‌ها یا
جاهایی که پوست بدن تا میشود، مثل نواحی پشت گردن، آرنج، قوزک پا یا
پنجه‌ها‌ی دست به چشم می‌خورند. این ضایعات پوستی اغلب، هشدار می‌دهند که
سطح قندخون بیش از حد بالا رفته است و در واقع علامت بروز بیماری قند
هستند. البته این اختلالات پوستی که اکانتوزیس نیگریکانس (Acanthosis
nigricans) نامیده میشوند ممکن است ریشه‌ی وراثتی داشته باشند یا به دلیل
مشکلات هورمونی به‌وجود بیایند. سنجیو ساینی (Sanjiv Saini) متخصص پوست در
مریلند درباره‌ی این بیماری می‌گوید: «هر زمان که فردی با علائم این بیماری
پوستی به من مراجعه میکند، اولین اقدامی که صورت می‌گیرد انجام تست
قندخون برای فرد مبتلاست.» زمانی که فرد مبتلا به بیماری قند میشود،
انسولین بالا، رشد سلولهای پوست و ملانین (رنگدانههای طبیعی) پوست را
افزایش میدهد. تراکم رنگدانههای تولید شده، باعث به‌وجود آمدن لکه‌های
تیره‌تر و مخملی‌شکل روی پوست میشوند. وقتی این علائم دیده شدند و تست
قندخون انجام شد، ممکن است دو حالت اتفاق بیفتد: بیمار از قبل مبتلا به
بیماری قند بوده است و بیماری او کهنه شده؛ احتمال بیشتری دارد که فرد در
ابتدای راه باشد؛ اگر فرد کمتر از ۵ کیلوگرم وزن از دست داده باشد، یعنی به
تازگی به بیماری قند مبتلا شده است و این احتمال وجود دارد که بیماری
خفیف‌تر باشد و بتوان این ضایعات پوستی را مداوا کرد. در غیر این‌صورت
متخصص پوست میتواند با استفاده از لیزردرمانی یا درمان‌های موضعی آنها را
از بین ببرد.
با عرض
پوزش، در این مورد اگر ناگهان متوجه شُدید می‌توانید عینک‌تان را کنار
بگذارید چون دور از جان‌تان مثل یک عقاب تیزبین شده‌اید، اصلا چیز خوبی
نیست! پس هیجان‌زده و خوشحال نشوید. هوارد باوم (Howard Baum)، استادیار پزشکی بخش بیماری قند دانشگاه واندربیت (Vanderbilt) در این‌باره معتقد است: «هرچند همه فکر می‌کنند تاری دید یا کم شدن بینایی یکی از نشانه های دیابت
است، اما در حقیقت بهبود بینایی فرد هم میتواند یکی از نشانه های دیابت
باشد.» او می‌گوید: «من تا به حال بیماران زیادی داشته‌ام که وقتی قند
خون‌شان بالا می‌رود، دیدشان قوی‌تر میشود و زمانی که مراحل درمانی را
آغاز می‌کنند، دوباره باید عینک بزنند.» به نظر شما چه اتفاقی می‌افتد؟
بیماری قند در واقع سطح مایعات بدن را تغییر میدهد و آنها را در اطراف بدن
و اندام‌های دیگر پخش میکند، چشم‌ها هم یکی از این اندام‌ها هستند که چون
سطح مایعات در آنها ثابت نیست، بینایی دچار نوسان میشود.
می‌دانم که
این یک مطلب علمی و پزشکی است و اینکه فردی با شکایت از خارش شدید نزد پزشک
برود کمی احمقانه به‌نظر میرسد، اما در واقع این‌طور نیست. از آنجایی که
بیماری قند موجب اختلال گردش خون میشود، بدن خشکی و درد را تجربه خواهد
کرد. باوم در این‌باره این‌طور توضیح میدهد: «از آنجایی که تعدادی از
بیمارانی که بیماری قند آنها تازه تشخیص داده شده بود، از خارش اندام‌های
انتهایی بدن‌شان مثل انگشتان دست و پا شکایت داشتند، پزشکان این علامت را
هم در کنار سایر نشانه های بیماری قند قرار دادند.» چنانچه استفاده‌ی منظم
از مرطوب‌کننده‌ها این مشکل را برطرف نکند، توصیه میشود حتما فرد مبتلا در
مراجعه‌ی بعدی خود به پزشک، موضوع را با او در میان بگذارد.
اگر خدایی
نکرده به خودتان آمدید و دیدید که مدام در حال زیاد کردن صدای تلویزیون
هستید یا هنگام گفت‌وگو با دیگران تا زمانی که چندبار حرف‌‌هایشان را با
صدای بلند تکرار نکنند چیزی از مکالمه‌تان نمی‌فهمید، حتما از پزشک‌تان
بخواهید برای‌تان یک آزمایش قندخون بنویسد. در مطالعه‌ای که توسط مؤسسه‌ی
ملی بهداشت آمریکا انجام شد، مشخص شد که از دست دادن شنوایی یا کم شدن آن
میتواند از اولین علائم بروز بیماری قند باشد. افراد مبتلا به قندخونِ
بالاتر از سطح نرمال که هنوز نشانه های بیماری قند در آنها مشاهده نشده
است، ۳۰ درصد بیشتر از کسانی که سطح گلوکوز خون‌شان نرمال است ممکن است
دچار آسیب شنوایی شوند. محققان بر این باورند که بیماری قند رگ‌های خونی و
اعصاب گوشِ داخلی را دچار آسیب میکند و این آسیب، شنوایی فرد را کمتر از
حد معمول میکند.
اسامه حمدی (Osama Hamdy) مدیر بخش بیماری قند مرکز بوستون می‌گوید: «حدود نیمی از بیماران دیابتی نوع ۲ هنگام خواب،
اختلال تنفسی دارند.» بنابراین اگر فردی فهمید که در خواب با صدای بلند
خروپف میکند یا در طول روز خیلی خواب‌آلود است، هر چه زودتر بهتر است تست
قندخون بدهد. مطالعه‌ای که به تازگی در کانادا انجام شده است نشان میدهد
۲۳ درصد از بیماران مبتلا به آپنه‌ی انسدادی خوابِ خفیف یا متوسط که مشکل
رایجی است، احتمالا طی ۵ تا ۶ سال آینده ممکن است مبتلا به دیابت شوند.
هرچند نمی‌توان این دو را دقیقا بهم ربط داد، اما یک رابطه‌ی مهم بین این
اختلال تنفسی خواب و بیماری قند وجود دارد؛ بدن بیماران مبتلا به این
اختلال تنفسی، هنگام خواب هورمون استرس منتشر میکند و سطح قندخون را بالا
می‌برد.
بنابر گزارش
IDF، دیابت در حال حاضر 371 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار
داده است، و 187 میلیون نفر از آنها حتی از این مساله آگاه نیستند. ارزیابی
سازمان بهداشت جهانی نیز نشان می دهد تا سال 2030، تعداد افراد مبتلا به
دیابت بیش از دو برابر خواهد شد. طی یک دهه گذشته، تعداد افراد مبتلا به
دیابت ساکن در آمریکا رشد تقریبا 50 درصدی را تجربه کرده و به 29 میلیون
نفر یا 9.3 درصد از جمیعت این کشور رسیده است. از این تعداد، تقریبا 1.25
میلیون کودک و بزرگسال آمریکایی به دیابت نوع 1 مبتلا هستند.
بنابر گزارش
موسسه پژوهش دیابت آمریکا، این بیماری هفتمین عامل مرگ و میر در آمریکا
محسوب می شود و آمار مرگ و میر ناشی از آن بیش از مجموع بیماری های ایدز و سرطان پستان گزارش شده است. دیابت هزینه سالانه 245 میلیون دلاری را برای این کشور به همراه دارد.
غربالگری
دیابت نوع 2 به منظور تشخیص زودهنگام و آغاز درمان از اهمیت ویژه ای
برخوردار است. در صورت عدم درمان، پیامدهای این بیماری می توانند جدی و حتی
کشنده باشند. برخی از این پیامدها شامل بیماری قلبی و سکته مغزی می شوند و بنابر گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، دیابت دلیل اصلی نارسایی کلیه، قطع عضو در اندام های پایین تنه و موارد جدید نابینایی است.
از آنجایی
که دیابت نوع 2 به طور کلی با اضافه وزن و عدم تحرک کافی پیوند خورده است،
ورزش منظم گزینه خوبی برای آغاز است. از دیگر مواردی که باید مورد توجه
قرار بگیرند می توان به حذف یا کاهش مصرف قندهای فرآوری شده، حذف یا کاهش
مصرف الکل (الکل به طور کلی سرشار از قند است)، و افزایش مصرف چربی های
سالم مانند چربی های اشباع نشده تک پیوندی که در آووکادو، روغن زیتون، و شیر نارگیل
وجود دارند، اشاره کرد. به طور همزمان، شما باید مصرف چربی های ترانس که
به طور معمول در غذاهای فرآوری شده وجود دارند را کاهش دهید.
بیماری قند
ناشی از واکنش ایمنی، (Type 1A) یک اختلال ناهمگون ناشی از جهش‌های
(اتوزومال مغلوب و وابسته به ایکس مغلوب) شناخته شده و همچنین توارث
چندژنی/کم‌ژنی است. این نوع دربرگیرنده ۵–۱۰ درصد از انواع دیابت است،
قبلاً واژه دیابت وابسته به انسولین یا دیابت نوجوانی برای این نوع رایج
بود. در این نوع از دیابت تخریب سلولی سلولهای بتا در پانکراس اتفاق
می‌افتد. علت اصلی از دست رفتن سلولهای β، تخریب سلولی ناشی از واکنش
ایمنی سلولی است. در پی این تخریب مارکرهایی در خون رها میشوند که شامل
آنتی‌بادی علیه انسولین، اتوآنتی‌بادیهای گاد (GAD۶۵)، اتوآنتی‌بادی
تیروزین‌فسفاتاز IA-۲ و IA-۲β است. این مارکرها ممکن است در ۸۵–۹۰٪ از
مبتلایان دیده شود. ارتباطی میان اچ‌ال‌ای‌های خاص و این نوع از دیابت هم
مشاهده شده‌است. این نوع دیابت در افراد دارای HLA-DQA و DQB و همچنین
افراد دارای ژن DRBبیشتر مشاهده میشود. شیوع این نوع از دیابت در افرادی
که بیماری‌های خودایمن همچون بیماری گریوز، تیروئیدیت
هاشیموتو، و بیماری آدیسون دارند بیشتر است. در پی تخریب سلولهای بتا
توسط لنفوسیت‌ها ترشح انسولین کاهش می‌یابد تا جایی‌که انسولین موجود
نمی‌تواند قند خون را تنظیم کند. معمولاً بعد از از دست رفتن ۸۰ تا ۹۰ درصد
از سلولهای بتا است که هایپرگلایسمی اتفاق می‌افتد و دیابت ممکن است
تشخیص داده شود. در این مرحله است که بیمار نیازمند انسولین خارجی میشود
تا از بروز کتوز جلوگیری شود و هایپرگلایسمی و همچنین متابولیسم چربی و
پروتئین کنترل شود. در حال حاضر فاکتور اصلی ایجادکننده دیابت نوع یک واکنش
خودایمنی شناخته شده‌است. شواهد قوی نیز وجود دارند که عفونت ویروسی
سلولهای بتای پانکراس را به عنوان اتیولوژی این واکنش ایمنی مطرح
کرده‌است. به این ترتیب که ویروس باعث ایجاد آنتی‌بادی‌هایی علیه پروتئین
ویروس میشود که شعله‌ورکننده یک واکنش خود ایمن علیه سلولهای بتای مشابه
است. دیابت ناشی از ایمنی معمولاً در کودکی و نوجوانی اتفاق می‌افتد اما
ممکن است در هر سنی مشاهده شود. دیابت ایدیوپاتیک: در مواردی از دیابت نوع
یک علت مشخصی برای بروز آن یافت نشده و در این گروه طبقه‌بندی میشوند.
بعضی از این بیماران دچار کمبود انسولین دائمی و مستعد کتواسیدوز هستند ولی
هیچ شواهدی از واکنش‌های خودایمن در آنها مشاهده نمیشود. تعداد کمی از
بیماران دیابت نوع یک ایدیوپاتیک هستند و این وضعیت شیوع بیشتر در نژاد
آفریقایی و آسیایی دارد. این نوع بیشتر ارثی است و وابسته به اچ‌ال‌ای
نیست. نیاز به انسولین خارجی در این بیماران پایدار نیست و میتواند گذرا و
راجعه باشد.
علائم و نشانه های دیابت نوع 1 در بدن : گرسنگی شدید و افزایش اشتها – تشنگی شدید ، خشکی دهان
و ادرار پی در پی – بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پا -کاهش وزن غیرعادی،
خستگی و بی حالی – مشکلات پوستی از قبیل خشکی پوست، عفونت های قارچی و
باکتریایی که بر اساس گزارشات میزان آن در دخترها شایع تر از پسرهاست. تاری
دید – از دست دادن هوشیاری
این شکل از
بیماری قند خون همواره با تزریق انسولین درمان میشود. برای درمان دیابت
نوع اول ، روش درمانی بوسیله دارو های خوراکی به تنهایی مؤثر نمی‌باشد.
انسولین به عنوان داروی کنترل قند خون دارای انواع مختلفی است. این داروی
کنترل کننده بیماری قند خون در غالب انسولین با اثر کوتاه مدت ، نوعی دیگر
با اثر طولانی مدت و همچنین انسولینی با اثر میان مدت ( بین اثر کوتاه و
طولانی ) عرضه می‌گردد. برای درمان نوع اول بیماری قند خون ممکن است در
برخی موارد رژیم های درمانی چند قسمتی و طولانی ، که ترکیبی از انسولین و
داروهای خوراکی را شامل میشود ، تجویز گردد. در ابتدای دوره درمان دیابت
نوع اول ، پزشک متخصص با راهنمایی و آموزش بیمار ، درباره نیاز های گوناگون
او در طول درمان از جمله تزریق انسولین توسط خودش او را در طی نمودن مسیر
درمان یاری می‌نماید. همچنین برای درمان فری که مبتلا به بیماری قند خون
شده است رژیم غذایی سالم و کنترل شده ای تجویز می‌گردد این به فرد کمک
می‌نماید که مقدار گلوکز خون را در بهترین حالت کنترل نماید. در برخی موارد
استثنایی ، اگر مهار دیابت دشوار شود ، امکان دارد یک پمپ انسولین، که
توسط یک سوزن از زیر پوست ، این ماده کنترل کننده قند خون را به صورت مداوم
در بدن آزاد می‌نماید برای درمان دیابت فرد تجویز گردد. برای درمان دیابت
نوع اول ، به شکل اصطلاحاً دائم ، پیوند لوزالمعده ( پانکراس ) توصیه
می‌گردد. این پیوند در صورتی درمان قطعی دیابت نوع اول خواهد بود که بدن
عضو جدید را پس نزند. البته در صورت پذیرش عضو جدید توسط بدن فرد باید
داروهای تضعیف کننده سیستم دفاعی را در طول عمر خود ، همچنان مصرف نماید.
ر دیابت نوع
دو که ۹۰–۹۵٪ از بیماران دیابتی را شامل میشود، بدن نسبت به عملکرد
انسولین دچار مقاومت میشود. این بیماران حداقل در ابتدای بیماری نقص
انسولین نسبی (و نه مطلق) دارند. به این معنی که بدن فرد مبتلا انسولین
تولید میکند و حتی ممکن است غلظت انسولین در خون از مقدار معمول آن نیز
بیشتر باشد اما گیرنده‌های یاخته‌ای فرد نسبت به انسولین مقاوم شده و در
حقیقت نمی‌گذارند انسولین وارد سلولها شده و اعمال طبیعی خود را انجام دهد.
این بیماران برای زنده ماندن نیاز به درمان دائم با انسولین خارجی ندارند.
علل متعددی برای این وضعیت وجود دارد، مکانیزم‌های جزئی بروز این وضعیت
شناخته نشده‌است ولی مشخص است که تخریب اتوایمیون نقشی در بروز این بیماری
ندارد. دیابت نوع دوم در افراد چاق بیشتر دیده میشود و چاقی خود درجاتی از
مقاومت به انسولین ایجاد میکند. درصد شیوع این بیماری در زنان بیش از
مردان است. در این نوع از دیابت کتواسیدوز به ندرت خودبه‌خود ایجاد میشود
بلکه در پی یک استرس همچون بروز یک بیماری یا عفونت ایجاد میشود. این نوع
از دیابت معمولاً سال‌ها تشخیص داده نشده باقی می‌ماند چرا که هایپرگلایسمی
(افزایش قند خون) به تدریج ایجاد میشود و در اوایل در حدی نیست که علائم
کلاسیک دیابت را نشان دهد. با این حال این بیماران در معرض عوارض
ماکروسکولار و میکرووسکولار دیابت هستند. مقاومت به انسولین ممکن است با
کاهش وزن و درمان دارویی کمتر شود ولی به ندرت به حد طبیعی بازمی‌گردد. با
اینکه اخیراً افزایش شیوع این نوع در کودکان و نوجوانان و سنین پایین دیده
شده ولی در بیشتر موارد ریسک بروز این نوع با افزایش سن، چاقی و نبود یا
کمبود فعالیت بدنی بیشتر شده و بیشتر در زنان با سابقه قبلی دیابت بارداری و
افراد دارای فشار خون بالا یا اختلال چربی خون
دیده میشود. نوع دو زمینه ژنتیکی قویتری نسبت به نوع یک دارد، با این حال
ژنتیک دیابت نوع دو پیچیده‌است و هنوز به خوبی تعریف نشده‌است.
اضافه وزن،
بی تحرکی یا کمبود فعالیت بدنی و اختلالاتی که همراه با عدم توانایی بدن
در استفاده از گلوگز می باشند از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو می
باشند. همچنین افرادی که نوعی اختلال گلوکز ناشتا یا اختلال عدم تحمل گلوکز
دارند خطر بالایی در ابتلا به دیابت نوع 2 دارند.
مبتلایان به
دیابت نوع دوم می‌توانند به وسیله انجام ورزش‌های منظم و پیروی از یک رژیم
سالم غذایی و کنترل وزنشان ، سطح گلوکز خون را در بدن خود کنترل نمایند.
در این نوع درمان برای نوع دوم از بیماری قند خون فرد باید تلاش نماید مصرف
چربی را کم نموده و انرژی لازم برای بدنش را از کربوهیدارت های پیچیده (
همانند برنج و نان ) بدست آورد. این پرهیز و مراقبت صرفا برای کنترل و رفع
نوسانات گلوکز در بدن فرد مبتلا به دیابت صورت می‌گیرد. فرد دارای دیابت
نوع دوم در برنامه غذایی خود همواره باید مقدار ثابتی کالری دریافت نماید.
همچنین باید به صورت منظم قند خون را چک نمود. در این مورد اگر پس از پیروی
رژیم و شروع درمان سطح قند خون بالاتر یا پایین تر از حد تعین شده باشد ،
با مشاوره پزشک متخصص ، رژیم غذایی فرد اندکی تغییر می‌نماید تا دوباره سطح
قندخون به وضعیت طبیعی خود بازگردد. در اینگونه از بیماری قند خون و درمان
آن ، در صورت انجام فعالیت های شدید یا بروز یک بیماری دیگر که ممکن است
روی سطح قند خون فرد تأثیر گذار باشد باید بسیار مراقب بود و مرتبا قند خون
را چک نمود. در این سبک درمانی ممکن است انجام ورزش های منظم و پیروی از
رژیم های غذایی سالم به تنهایی برای کنترل قند خون کافی نباشد ، در این
صورت ممکن است پزشک متخصص برای مهار قند خون مصرف یک یا چند دارو را تجویز
نماید. این داروها خوراکی هستند و معمولا سولفونیل اوره ( لوزالمعده را
تحریک به آزاد کردن انسولین بیشتر می‌نماید ) و یا متفورمین ( به بافتهای
بدن برای جذب گلوکز کمک می‌نماید ) است. این شرایط معمولا برای افراد دارای
اضافه وزن بوجود خواهد آمد. در نهایت اگر تمام این روش‌های برای درمان نوع
دوم بیماری قند خون روی فرد جوابگو نباشد ، ممکن است برای کنترل قند خون
وی ، تزریق انسولین تجویز گردد.
بی حسی یا سوزش دست و پا
تشنگی و پرنوشی
خستگی زیاد غیر قابل توجیه
پُرادراری
عفونت مکرر لثه، پوست و مثانه
تاری دید
زودرنجی و تحریک پذیری
عدم بهبودی زخم ها
عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شامل چاقی، کلسترول بالا، فشار خون
بالا و عدم تحرک بدنی کافی است. همچنین مطالعات نشان داده اند که خطر
ابتلا به دیابت با افزایش سن افزایش می یابد به همین دلیل به این نوع از
بیماری دیابت بزرگسالان نیز گفته می شود. بر همین اساس افراد چاق بالای 40
سال ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو دارند. البته ظهور این نوع
دیابت در افراد جوان نیز در حال افزایش است. به گفته برخی از متخصصان
افرادی که دردوره بارداری به دیابت مبتلا می شوند، که دیابت بارداری نام
دارد، ممکن است بعدها به دیابت نوع 2 دچار شوند.
نان های سبوس دار
سیب زمینی کباب شده
آردهای سبوس دار مانند آرد گندم
غلات سبوس دار مانند برنج قهوه ای
ذرت، پف فیل یا محصولات تهیه شده از ذرت
آب معدنی، آب جو سبک، چای تلخ، قهوه سیاه یا با شیر کم چرب و بدون شکر.
سبزیجات تازه، خام یا کمی بخار پز شده، کباب یا گریل شده.
سبزیجات یخ زده، کمی بخارپز شده.
سبزیجات کنسروی کم نمک
کاهو، سبزیجات سبز، اسفناج
شیر کم چرب
ماست کم چرب
پنیر کم چرب، خامه کم چرب
میوه ساده یا کنسروی
مربای کم قند یا بدون قند
آب میوه، 100درصد طبیعی
سس مایونز کم چرب
سس سالاد کم چرب
پف فیل بدون چربی
گوشت خورشتی یا کباب شده
قسمت های کم چرب گوشت
پنیرهای کم چرب
مرغ یا بوقلمون بدون پوست
ماهی بخار پز شده یا کبابی
لوبیا، تخم مرغ و مغز میوه
کنسرو میوه با شیره غلیظ
لواشک های میوه
مرباهای معمولی
آب میوه های آماده
گوشت سرخ شده
گوشت های چرب
پنیر معمولی
مرغ با پوست
اهی سرخ شده
خوراک لوبیای چرب
شیر پر چرب، ماست، پنیر، خامه و بستنی معمولی
کنسرو شور سبزیجات
سبزیجات پخته شده با کره، پنیر یا سس فراوان
ترشی ها
ترشی کلم برگ (همانند ترشی، تنها در صورت داشتن فشار خون بالا باید محدود شود).
اسنک های سرخ شده مانند چیپس های سیب زمینی
کره، روغن نباتی هیدروژنه شده
سس مایونز معمولی
پف فیل کره ای
آرد سفید
غلات تصفیه شده، مانند برنج سفید
نان سفید
سیب زمینی سرخ شده
نوشابه، آب جو معمولی، چای شیرین، قهوه با شکر و خامه، نوشیدنی قهوه و شکلات.
پیاز؛
این گیاه تاثیر قابل ملاحظه ای در کاهش قند خون دارد. پیاز روی سوخت و ساز
گلوکز در کبد تاثیر می گذارد و باعث افزایش ترشح انسولین می شود. سیر؛
این گیاه بهترین درمان برای کاهش مستقیم قند خون، بازسازی سلول های
لوزالمعده و تحرک آن برای تولید انسولین به حساب می آید. آلوئه ورا؛ آلوئه
ورا به عنوان گیاه شفابخش شناخته شده است. شیره خشک شده و ژل که از قسمت
داخل برگ ها به دست می آید در کاهش میزان گلوکز خون بسیار موثر است.
شنبلیله؛ شنبلیله یکی از پرمصرف ترین گیاهان برای کنترل بیماری دیابت به
حساب می آید. شنبلیله مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد و با افزایش
تعداد گیرنده های انسولین در گلبول های قرمز، میزان قند خون را کنترل می
کند. این گیاه با به کارگیری گلوکز در بافت های پیرامونی، میزان گلوکز خون
را کاهش می دهد. کافی است دانه های شنبلیله را یک شب کامل در یک لیوان آب
خیس کنید و روز بعد آب آن را بخورید و دانه ها را بجوید. برگ های انبه؛
برگ های انبه درمان موثری برای بیماری دیابت است. کافی است برگ های انبه
را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید. سپس برگ ها را بفشارید و آب به دست آمده
را بخورید یا برگ های انبه را خشک و سپس آسیاب کنید و روزی 2 بار با آب
مصرف کنید. این 2 روش عوارض دیابت را از بین می برد. قره قاط؛ این میوه
اختلالات پرخطر دیابت مانند آسیب های چشمی و آب مروارید را کاهش می دهد. اسفرزه؛ این گیاه خاصیت کاهش دهنده کلسترول و قند خون را داراست. فیبر بالای موجود در آن، یبوست را از بین می برد و با کاهش کلسترول، خطر بیماری قلبی را نیز کاهش می دهد. ریحان؛
این گیاه، روند ترشح انسولین را آسان تر می کند. به طور عمومی هر گیاهی که
لوزالمعده و کبد را تقویت کند، در درمان دیابت مفید است. اما اگر دیابتی
هستید و دارویی برای کنترل میزان خون مصرف می کنید، بهتر است با پزشک مشورت
و به طور منظم میزان قند خون خود را کنترل کنید تا با افت ناگهانی قند خون
مواجه نشوید.
زردچوبه درمانی برای دیابت : «کورومین» موجود در زردچوبه برای افراد دیابتی بسیار مفید است. این رنگدانه ی مفید باعث فعال شدن آنزیم
AMPK می شود که روی جذب گلوکز تأثیر می گذارد. در نتیجه به کنترل میزان
قند خون و ثابت نگه داشتن آن کمک زیادی می کند. اگر شما هم از بیماری دیابت
رنج می برید حتماً زردچوبه را وارد برنامه ی غذایی تان بکنید. درمان دیابت
با دارچین؛
این ادویه دسترسی سلول های چربی را به انسولین آسان تر می کند و تبدیل
گلوکز به انرژی را چند برابر افزایش می دهد. علاوه بر آن دارچین مانع ایجاد
رادیکال های آزادخطرناک می شود. مصرف شکلات تلخ می تواند باعث بهبود حساسیت
انسولین به ترشح مناسب و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به دیابت شود. پزشکان
درجدید ترین تحقیقات خود پی برده اند که مصرف کاکائوی خالص و بدون شیرینی
می تواند به عنوان یک دارو برای بسیاری از بیماری ها ازجمله دیابت مفید
باشد. براساس این پژوهش جدید، دانشمندان دریافته اند که مصرف کاکائوی تلخ و
یا مقدار بسیار کمی شکر به عنوان طعم دهنده و شیرین کننده می تواند باعث
رفع مشکل فشارخون بالا به ویژه در سالمندان شود.
در بسیاری
از موارد پزشک برای کنترل و کاهش بیماری دیابت از داروهای ساخته شده در طب
مدرن استفاده می کند که با انها آشنا می شوید . بی گوانیدها :(Biguanides )
متفورمین (Metformin ) تنها داروی این دسته است. متفورمین مقاومت بدن به
انسولین را کاهش می دهد وهمچنین تولید گلوکز توسط کبد را مهار می کند.
متفورمین جذب گلوکز را در دستگاه گوارش کاهش می دهد. سولفونیل اوره ها
(Sulfonylureas ) سولفونیل اوره ها با تحریک آزاد شدن انسولین از سلول های
بتا پانکراس باعث پایین آمدن قند خون می شوند و در کنترل قند خون ناشتا
بسیار مؤثرند و از این رو باعث خطر کاهش قند خون (hypoglycemia ) می شوند.
تیازولیدین دیون ها (Thiazolidinediones) داروهای این دسته مقاومت بدن نسبت
به انسولین را کاهش می دهند که عبارتند از :پیوگلیتازون( pioglitazone) و
روزیگلیتازون (Rosiglitazone) مگلیتینایدها (Meglitinides): داروهای این
دسته شبیه سولفونیل اوره ها بوده و باعث ترشح انسولین از پانکراس می شوند
.گرچه آنها کوتاه اثر هستند (short – acting)اما ، باعث خطر کاهش قندخون
نمی شوند . داروهای این دسته شامل رپاگلیناید (Repaglinide)و ناتگلیناید
(Nateglinide)است. مهارکننده های دی پپتیدیل پپتیداز (Dipeptidylpeptidase
inhibitors): این دسته دارویی جدیداً توسط FDAتایید شده است و در حال حاضر
تنها داروی سیتاگلیپتین (Sitagliptin)یا (Januvia)در این دسته قرار می گیرد
. این دارو با مهار آنزیم 4-DPPباعث ترشح انسولین در یک مدت طولانی بعد از
غذا می شود و در نتیجه قندخون پایین می آید . مهار کننده های آلفا
گلوکوزیداز (glucosidase inhibitors Alpha): داروهای این دسته جذب گلوکز
موجود در مواد غذایی را در دستگاه گوارش به تاخیر می اندازد.این داروها
برای کاهش قندخون بعد از غذا استفاده شده و شامل آکاربوز (Acarbose)و
میگلیتول (Miglitol)می باشند . انسولین همه افراد مبتلا به دیابت نوع اول و
بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو انسولین مصرف می کنند . 5 نوع
انسولین وجود دارد که شامل انسولین سریع اثر ( Rapid – acting )،کوتاه اثر
(Short – acting ) ، متوسط اثر ( Intermediate – acting) ، طولانی اثر (
Long – acting)و ترکیبی ( Premixed )است .
دیابت
خودایمن نهفته بزرگسالان (Latent Autoimmune Diabetes in Adults LADA) که
ان را زیرگروهی از نوع یک می‌دانند که خصوصیاتی از دیابت نوع دو را هم دارد
و از این رو که در بین دو نوع یک و دو قرار دارد انرا یک و نیم گفته‌اند.
اینان با سن کمتر از ۵۰، لاغرتر بوده، سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری‌های
خودایمن داشته و با احتمال بالا در عرض ۵ سال پس از شروع بیماری، نیازمند
انسولین خواهند گشت.
شواهد اپیدمیولوژیکی و علمی نشانگر وجود ارتباط پاتوفیزیولوژی مشترک بین دیابت نوع 2 (T2DM) و بیماری آلزایمر
(AD) میباشد. تا آنجا که این فرضیه مطرح شده‌است که AD ممکن است “دیابت
نوع ۳” باشد. دانشمندان در پی تحقیقات خود دریافتند که مقاومت به انسولین
که شاه علامت مکانیزم دیابت است، در مغز هم رخ میدهد. این نکته از آنجا
مهم است که بر خلاف اعضای وابسته به انسولین یعنی عضله، کبد و بافت چربی،
مغز جزو ارگان‌های غیر وابسته به انسولین است و جهت ورود گلوکز بدرون
سلولهای عصبی نیازی به وجود انسولین نمی‌باشد و در ادامه متوجه شدند که
این مقاومت با بروز بیماری الزایمر همراه است. مطالعه دیگری نشان داد که
الزایمر میتواند بدون بالا رفتن قند خون (هیپرگلایسمی) در مغز بروز کند.
علاقمندی رو به رشدی در تشخیص نقش ژنهای انسولین و فاکتور رشد مشابه
انسولین (IGF) و گیرنده‌های مرتبط با آن (T2DM) در بروز اختلالات شناختی،
آلزایمر و ضایعات اسکلتی عصبی ناشی از آلزایمر و ضایعات Aβ در مغز وجود
دارد. این ارتباط نشان میدهد که انسولین و مکانیسم سیگنالینگ انسولین برای
بقای نورونها بسیار مهم هستند و مطالعات نشان داد که کاهش رشد مغز و
افزایش فسفوریلاسیون tau در موشهای دارای نقص در گیرنده انسولین ۲ و گیرنده
انسولین عصبی وجود دارد. از سوی دیگر، مطالعات مختلف نشان داده‌اند که
لیگاندهای قابل استخراج آمیلوئید بتا (ADDL) هم ممکن است مسئول بروز این
پدیده باشد. ADDL الیگومرهایی مشابه در مورفولوژی و سایز به پریونهای مرتبط
با بیماری‌های نورودژنراتیو هستند. ADDLها ممکن است باعث کاهش سطح انسولین
و مقاومت به انسولین در مغز بیماران آلزایمری شوند. نتیجه‌گیری میشود که
اصطلاح “دیابت نوع ۳” دقیقاً نشان دهنده این واقعیت است که بیماری آلزایمر
نوعی دیابت است که به صورت انتخابی مغز را درگیر میکند و دارای ویژگی‌های
مولکولی و بیوشیمیایی است که با دیابت نوع ۱ و نوع ۲ همپوشانی دارد.
شنبلیله یکی
از پرمصرف ترین گیاهان برای کنترل بیماری دیابت به حساب می آید. شنبلیله
مقاومت انسولین را در بدن کاهش می دهد و با افزایش تعداد گیرنده های
انسولین در گلبول های قرمز، میزان قند خون را کنترل می کند. این گیاه با به
کارگیری گلوکز در بافت های پیرامونی، میزان گلوکز خون را کاهش می دهد.
کافی است دانه های شنبلیله را یک شب کامل در یک لیوان آب خیس کنید و روز
بعد آب آن را بخورید و دانه ها را بجوید.این گیاه، روند ترشح انسولین را
آسان تر می کند. به طور عمومی هر گیاهی که لوزالمعده و کبد را تقویت کند،
در درمان دیابت مفید است. اما اگر دیابتی هستید و دارویی برای کنترل میزان
خون مصرف می کنید، بهتر است با پزشک مشورت و به طور منظم میزان قند خون خود
را کنترل کنید تا با افت ناگهانی قند خون مواجه نشوید.
